در دنیایی که اطلاعات شخصی، علایق و فعالیت‌های کاربران به‌راحتی ردیابی و مستند می‌شود، جای تعجب نیست پروژه‌هایی که اجازه ناشناس ماندن می‌دهند بسیار محبوب‌تر هستند. شبکه زی کش (Zcash) یکی از بلاک چین‌های پیشرو است که هدف اصلی آن بازگرداندن قدرت و حفظ حریم خصوصی کاربران است. قبل از توسعه شبکه Zcash، ساختار رمزارزها به‌گونه‌ای بود که اطلاعات مربوط به تراکنش‌ها، آدرس ارسال و دریافت‌کننده در بلاک چین ثبت می‌شد و سایر کاربران می‌توانستند آن را مشاهده کنند. این مسئله برای بسیاری از معامله‌گران به معنی نقص حریم خصوصی است و زی کش راه‌حلی مؤثر را با استفاده از الگوریتم ZKProof برای این مشکل ارائه کرده است. در این بلاک چین اهمیت زیادی به حریم خصوصی معامله‌گران داده شده است و کنترل جزئیات تراکنش در اختیار کاربران است. با کایاکوینکس همراه باشید تا با بلاک چین زی کش و ویژگی های رمزارز ZEC آشنا شوید.
زی کش چیست؟
زی کش (Zcash) یک ارز دیجیتال است که با برخورداری از ساختار فنی متفاوت، از امنیت بیشتری نسبت به سایر ارزهای دیجیتال نظیر بیت کوین برخوردار است. در واقع با وجود اینکه داده‌های مربوط به تراکنش با این زی‌کش بر روی زنجیره بلوکی ذخیره می‌شود، اطلاعاتی نظیر نشانی فرستنده، گیرنده و نیز مقدار مبلغ انتقال یافته همچنان محرمانه باقی می‌ماند. مقدار کل زی کش قابل استخراج نیز همانند بیت‌کوین ۲۱ میلیون قطعه است.
تکنولوژی زیرساخت زی کش موجب شده است تا به یکی از پیشگامان حریم خصوصی تبدیل شود. این شبکه، از الگوریتم اثبات با دانش صفر یا ZKProof برای محافظت از تراکنش‌ها استفاده می‌کند و در بلاک چین عمومی جزئیات آن را خصوصی می‌کند. تیم توسعه‌دهنده زی کش با بهره‌گیری از پروتکل انقلابی خود قابلیت اجرای کامل یک تراکنش بدون افشای آدرس کیف پول فرستنده و دریافت‌کننده را ایجاد کرده‌اند. این پروتکل حتی میزان وجه انتقال‌یافته را نیز پنهان می‌کند و تنها اطلاعات مربوط به تاریخ و زمان انجام تراکنش را در این بستر ذخیره می‌کند.
تاریخچه زی کش
زی کش در ۲۸ اکتبر سال ۲۰۱۶، به عنوان یک فورک بیت کوین روی بلاک چین کار خودش را آغاز کرد. خالق اصلی زی کش برنامه‌نویسی به نام زوکو ویلکاس (Zooko Wilcox) است. او ابتدا کار خودش را با کار بر روی بیت‌کوین آغاز کرد اما به دلیل شفافیت تراکنش‌های بیت‌کوین، به فکر راهی رسید تا تراکنش‌های مخفی را برای کاربران شبکه به ارمغان بیاورد. او با تغییرات گسترده در کدهای بیت‌کوین، Zcash را خلق کرد.
ابتدا نام این پروتکل زیرو کوین (Zerocoin) بود و سپس به زیرو کش (Zerocash) تغییر نام داد و در نهایت نام زی کش (Zcash) برای آن انتخاب شد. برای Zcash هیچگونه جمع سپاری یا ICOای برگزار نشد بلکه سرمایه اولیه توسط سرمایه‌گذاران خصوصی جذب شد. افرادی مانند راجر ور (Roger Ver) و فرد ارسام (Fred Ehrsam)، بنیانگذار کوین بیس روی این پروژه سرمایه‌گذاری سنگینی انجام دادند.
هدف از ساخت شبکه Zcash چیست؟
شبکه زی کش با هدف برطرف‌کردن مشکلات بیت‌کوین به وجود آمده است. هم اکنون نیز به دلیل مزیت‌های رقابتی که دارد توانسته محبوبیت خود را در میان کاربران حفظ کند. یک‌لایه امنیتی صفر که در بالاترین بخش‌های بلوک زی کش قرار می‌گیرد، موجب بالارفتن عملکرد آن می‌شود. این لایه موجب می‌شود که پشتیبانی از آن به‌صورت نیمه شفاف باشد.
زی کش پیشرفت‌هایی را در عرصه رمزنگاری به دست آورده است تا به کاربران خود امکان ناشناس بودن در انجام تراکنش‌ها را ارائه دهد. اگرچه تا به امروز بلاکچین‌های زیادی با هدف افزایش حریم خصوصی خلق شده‌اند، اما پروژه زی کش نسبت به همه آنها متفاوت است. هدف از ساخت شبکه زی کش را می‌توان با یک مثال ساده توضیح داد. برای مثال، پس از انجام تراکنش، داده‌هایی نظیر تاریخ و زمان انجام معاملات قابل‌پیگیری هستند، اما نام افراد معامله‌کننده نمایش داده نمی‌شوند. در این شرایط، هر دو طرف معامله می‌توانند از مزایای مخفی بودن اطلاعات استفاده کنند، به همین دلیل امکان سو استفاده در زی کش بسیار کم است.
ویژگی های بلاک چین زی کش
این شبکه یکی از نوآوری‌های بی‌نظیر و جدید اکوسیستم بلاک چین است و مانند تمامی شبکه‌ها از ویژگی‌های منحصربه‌فردی برخوردار است که آن را نسبت به سایر رقبایش متمایز می‌کند. ویژگی‌هایی جذاب زی کش عبارت‌اند از:
امنیت بالا
یکی از شاخص‌ترین ویژگی‌های شبکه زی کش، امنیت بالایی است که برای کاربران فراهم می‌کند. در حقیقت این پلتفرم یک‌لایه امنیتی بیشتر نسبت به بیت‌کوین را در نظر گرفته است. همچنین خصوصی‌بودن تراکنش‌ها باعث شده تا نسبت به بسیاری از شبکه‌های هم رده ایمن‌تر باشد. این کار امنیت و حریم خصوصی کاربران را افزایش می‌دهد.
فناوری های پیشرفته
شبکه Zcash، تکنولوژی‌ها و فناوری‌های گوناگونی را در بستر بلاک چین خود به کار گرفته است که تمامی آنها موجب کارایی بیشتر می‌شوند. ترکیب این فناوری‌ها باعث شده تا این پروژه و ساختار آن بیش از گذشته با پیشرفت‌های حوزه بلاکچین همسو شود. همچنین این نوآوری‌ها، شبکه زی کش را با نیاز کاربران بیشتر منطبق می‌کند.
اقتصاد توکنی
این پلتفرم مانند بیت‌کوین تعداد توکن‌های خود را به ۲۱ میلیون واحد محدود کرده است. البته میزان پاداش بلاک‌ها در این شبکه متفاوت است که همین موضوع باعث شده این توکن در بازار نایاب شود. این موضوع در کنار تقاضای بالای آن موجب شده تا قیمت ارز دیجیتال ZEC رشد بیشتری داشته باشد. نکته مهم در اقتصاد توکنی، عدم ارائه توکن در عرضه اولیه است. بسیاری از پروژه‌ها بخش زیادی از توکن‌های خود را در برای جذب سرمایه بیشتر طی عرضه اولیه می‌فروشند. در نهایت این موضوع منجر به عدم توازن در بازار می‌شود، اما زی کش چنین اقدامی را انجام نداده است. این کار باعث می‌شود از بروز نوسان‌های ناخواسته در بازار جلوگیری شود.
اعتبار بالا
این پروژه دارای یک تاریخچه کاملاً مشخص است و بنیان‌گذاران و مشاوران آن در وب‌سایت رسمی معرفی شده‌اند. علاوه بر این، یک شرکت رسمی ثبت شده، توسعه زی کش را بر عهده دارد.
حفظ حریم خصوصی
این شبکه می‌تواند آدرس کیف پول و معاملات کاربران خود را مخفی کند و از این طریق مانع افشای آدرس مبدأ و مقصد می‌شود. چنین راهکاری، اطمینان خاطر زیادی را برای کاربران به همراه دارد. این ویژگی موجب شده تا طیف زیادی از معامله‌گران بزرگ از شبکه زی کش برای انجام معاملات خود استفاده کنند.
زیر ساخت بهینه
زی کش امکانات و قابلیت‌های زیادی را برای پیشرفت و توسعه بلاکچین فراهم کرده است. برای مثال، چند نوع کیف پول دیجیتال مختلف برای رمزارزهای این شبکه ارائه کرده که برای سیستم‌عامل‌های مختلف مناسب هستند.
سرعت بالا
سرعت تأیید تراکنش‌ها در شبکه Zcash حدود ۴ برابر بیشتر از بیت‌کوین است. اگرچه این مقدار در دوره خود بسیار خوب به نظر می‌رسید، اما هم اکنون شبکه‌هایی با سرعت به مراتب بالاتری ساخته شده‌اند که می‌توانند در هر ثانیه هزاران تراکنش را پردازش کنند. اما ازآنجایی‌که زی کش بر پایه کدهای بیت‌کوین خلق شده، می‌توان گفت این افزایش سرعت یک امتیاز محسوب می‌شود.
محدودیت های شبکه Zcash
اصلی‌ترین مشکلی که بلاک چین زی کش دارد این است که می‌تواند پناهگاه امنی برای هکرها و مجرمان سایبری باشد. اگرچه خالق این پروژه مدعی است چندین کاربرد قانونی برای Zcash وجود دارد. برای مثال، ممکن است یک کاربر که بیماری مزمن داشته باشد بخواهد داروهای خود را به‌صورت ناشناس خریداری کند. برخی از کسب‌وکارها می‌خواهند اسرار تجاری و یا اطلاعات زنجیره‌ای خود را در برابر رقبا محافظت کنند.
از جمله خطرهای دیگری که این شبکه وجود دارد، امکان انجام فرآیند تحلیل ترافیک است. بدین معنا که اگر فردی از یک آدرس شفاف استفاده کند، ممکن است حریم خصوصی سایر افراد در معرض خطر قرار بگیرد. دلیل آن نیز قابل‌مشاهده بودن تراکنش‌های انجام شده با “Z-Address” توسط سایر افراد دیگر است. برای مثال، فرض کنید حدود ۵ ZEC را به یک آدرس حفاظت شده ارسال کرده‌اید و پس از آن ۸ ZEC را به یک آدرس عمومی ارسال می‌کنید. کاربران دیگر می‌توانند بین این دو تراکنش ارتباط برقرار کنند و از اطلاعات شما مطلع شوند.
معرفی ارز دیجیتال ZEC
توکن ZEC در قالب رمزارز بومی شبکه زی کش مورد استفاده قرار می‌گیرد. این ارز دیجیتال بر بستر بلاک چین غیرمتمرکز ایجاد شده است و افرادی که از این رمزارز استفاده می‌کنند، حساب کاربری آنها ناشناس خواهد بود. این پرایوسی‌کوین، مانند بیت‌کوین محدودیت استخراج ۲۱ میلیونی دارد و کوچک‌ترین واحد آن زاتوشی (Zatoshi) نام دارد که یک صد میلیونم یا ۰.۰۰۰۰۰۰۰۱ است. در حال حاضر (مارس ۲۰۲۳) ارز دیجیتال ZEC با قیمتی حدود 39 دلار و ارزش بازار 635 میلیون دلار در رتبه 74 بازار کریپتو قرار دارد.
ارز دیجیتال ZEC برای حفظ امنیت بلاک چین خود از الگوریتم اثبات کار (PoW) و تابع هش “SHA-256” استفاده می‌کند. این تابع بخشی از مجموعه الگوریتم‌های “SHA-2” است که توسط بیت‌کوین نیز استفاده می‌شود. در حال حاضر صرافی‌های مطرحی مانند بایننس، اوکی‌ایکس، هوبی و کوین تایگر از این ارز دیجیتال پشتیبانی می‌کنند.
جمع بندی
حفظ حریم خصوصی معامله‌گران، یکی از اهداف بزرگ پروژه زی کش است. این در حالی است که برخی از صاحب‌نظران کریپتو معتقدند که این موضوع مانند یک شمشیر دو لبه است. برخی افراد سودجو می‌توانند از این قابلیت سو استفاده کنند و دست به اقداماتی نظیر پول‌شویی بزنند. از آنجایی که زی کش نمی‌تواند جایگزین بیت‌کوین شود، نمی‌توان رشد خیلی زیادی از آن داشت.
در این مقاله پروژه زی کش و ارز دیجیتال ZEC را بررسی کردیم. نظر شما درباره این شبکه چیست؟ آیا می‌تواند همان گونه که ادعا می‌کند به‌صورت ناشناس معاملات را انجام دهد؟ نظرات خود را با دیگر کاربران به اشتراک بگذارید.
