درک اینکه چگونه همه چیز در صنعت کریپتو کار می کند، ممکن است کمی زمانبر باشد. این مطمئناً می تواند، برای معاملات کریپتو مورد نیاز باشد، زیرا تعدادی ابزار ضروری مختلف با ویژگی های اضافی در این مهارت استفاده می شوند. یکی از این ابزارها، بازارساز خودکار (Automated Market Maker) است که اکنون روزانه توسط معامله گران برای انجام معاملات استفاده میشود. وقتی صحبت از تجارت کریپتو می شود، اصطلاحات جدید زیادی برای یادگیری وجود دارد. یکی از این اصطلاحات، بازارساز خودکار (AMM) است که اکنون روزانه توسط معامله گران برای انجام معاملات استفاده می شود. در این مقاله از کایاکوینکس به معرفی کامل این ابزار جدید در صنعت کریپتو، خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید.
بازارساز خودکار (AMM) چیست؟
یکی از آرزوهای کلیدی بسیاری از دارندگان ارزهای دیجیتال، تجارت با اعتماد است. متأسفانه، اشخاص ثالث و مقامات مرکزی می توانند، در امور مالی مشکل ساز و وقت گیر باشند. بنابراین خدمات مالی غیرمتمرکز (DeFi) برای حذف این مسائل طراحی شده است. اینجاست که بازارسازان خودکار وارد میدان می شوند. بازارساز خودکار یک ابزار یا پروتکل دیجیتالی است که برای تسهیل تراکنش های رمزنگاری شده غیر قابل اعتماد، یعنی بدون شخص ثالث استفاده می شود. در حالی که همه صرافی های ارزهای دیجیتال از آنها استفاده نمی کنند، اما توسط همه صرافی های غیر متمرکز ارزهای دیجیتال (DEX) استفاده می شوند. با این حال، امروزه بسیاری از صرافی های بزرگ ارزهای دیجیتال، از مدل غیرمتمرکز استفاده نمی کنند که می تواند برای برخی ناامیدکننده باشد، زیرا کل ایده ارزهای دیجیتال عمدتاً مبتنی بر تمرکززدایی است. بنابراین، اگر می خواهید از یک صرافی کاملاً غیرمتمرکز استفاده کنید، با یک بازارساز خودکار سر و کار دارید.
اولین صرافی غیرمتمرکز که یک بازارساز خودکار موفق را راه اندازی کرد یونی سواپ بود که در بلاک چین اتریوم وجود دارد. از زمان راه اندازی آن در سال 2018، سازندگان بازار خودکار در حوزه DeFi بسیار رایج تر شده اند. در هیچ کجای خارج از صنعت DeFi یک بازارساز خودکار پیدا نخواهید کرد. آنها اساساً جایگزینی برای دفترهای سفارش معمولی هستند که توسط صرافی های معمولی استفاده می شود. به جای اینکه یک کاربر برای خرید دارایی از کاربر دیگر قیمتی ارائه دهد، AMM ها وارد عمل می شوند و دارایی ها را تا حد امکان دقیق قیمت گذاری می کنند.
یک بازارساز خودکار چگونه کار می کند؟
بازارسازان خودکار به فرمول های ریاضی، برای قیمت گذاری دارایی ها به طور خودکار و بدون دخالت انسان متکی هستند. استخرهای نقدینگی نقش کلیدی دیگری در این فرآیند دارند. در یک صرافی رمزنگاری، یک استخر نقدینگی واحد حاوی انبوهی از دارایی هایی است که در یک قرارداد هوشمند قفل شده اند. هدف اصلی این توکن های قفل شده، تامین نقدینگی است، از این رو نام آن ها هم در این راستا گذاشته شده است. استخرهای نقدینگی برای ایجاد بازار به ارائه دهندگان نقدینگی (یعنی ارائه دهندگان دارایی) نیاز دارند. این استخرهای نقدینگی را می توان برای اهداف متعددی مانند؛ استیک کردن و بازده و استقراض یا وام دهی استفاده کرد.
در داخل استخرهای نقدینگی، دو دارایی مختلف با هم جمع می شوند تا یک جفت معاملاتی را تشکیل دهند. به عنوان مثال، اگر در یک بورس غیرمتمرکز، دو نام دارایی را در کنار یکدیگر مشاهده کرده اید که با یک اسلش رو به جلو (مانند USDT/BNB، ETH/DAI) از یکدیگر جدا شده اند، پس یک جفت معاملاتی را مشاهده کرده اید. این جفت های نمونه، توکن های ERC-20 در بلاک چین اتریوم هستند (همانطور که اکثر صرافی های غیرمتمرکز هستند). نسبت مقدار یک دارایی به دارایی دیگر در یک جفت معاملاتی، لزوماً نباید برابر باشد. به عنوان مثال، یک استخر نقدینگی می تواند، دارای 80 درصد توکن اتریوم و 20 درصد تتر باشد که نسبت کلی آن 4:1 است. اما استخرها نیز می توانند نسبت مساوی داشته باشند.
هر کسی می تواند با واریز نسبت از پیش تعیین شده دو دارایی در یک جفت معاملاتی به یک بازارساز تبدیل شود. معامله گران می توانند به جای معامله مستقیم با یکدیگر، دارایی ها را در مقابل استخر نقدینگی معامله کنند. صرافی های غیرمتمرکز مختلف، می توانند از فرمول های مختلف AMM استفاده کنند. در AMM یونی سواپ از یک فرمول نسبتاً ساده استفاده می شود، اما با این وجود بسیار موفق بوده است. در ابتدایی ترین شکل خود، این فرمول خود را به صورت “x * y = k” نشان می دهد. در این فرمول، “x” مقدار اولین دارایی در یک استخر نقدینگی و یک جفت معاملاتی و “y” مقدار دارایی دیگر در همان استخر و جفت است. با این فرمول خاص، هر مجموعه معینی که از AMM استفاده می کند، باید همان نقدینگی کل را بر مبنای ثابت حفظ کند، به این معنی که “k” در این معادله یک ثابت است. سایر DEX ها از فرمول های پیچیده تری استفاده می کنند.
مزایای بازارسازان خودکار
همانطور که قبلاً ذکر شد، AMM ها می توانند واسطه ها را از بین ببرند و تجارت در DEX ها را کاملاً غیرقابل نیاز به اعتماد، عنصری ارزشمند برای بسیاری از دارندگان کریپتو، کنند. AMM ها همچنین به کاربران انگیزه ای برای تامین نقدینگی در استخرها می دهند. اگر فردی یک استخر معین را با نقدینگی فراهم کند، می تواند از طریق کارمزد تراکنش های سایر کاربران درآمد غیرفعالی کسب کند. این نوع درآمد، دلیلی است که ارائه دهندگان نقدینگی در DEX بسیار زیاد هستند.
به همین دلیل، AMM ها مسئول آوردن نقدینگی به یک صرافی هستند که در واقع اصل و اساس آنهاست. بنابراین، در یک DEX، AMM ها بسیار مهم هستند. علاوه بر این، ارائه دهندگان نقدینگی می توانند از طریق AMM و استخرهای نقدینگی از بازده استیکینگ بهره ببرند. سود ناشی از این مورد، شامل شخصی می شود که از رمزارزهای خود برای دریافت دارایی های استخر نقدینگی در ازای ارائه نقدینگی استفاده می کند. ارائه دهندگان همچنین می توانند دارایی های خود را بین استخرها جا به جا کنند تا بازده خود را به حداکثر برسانند. این بازده معمولاً به صورت بازدهی درصدی سالانه (APY) است.
معایب بازارسازان خودکار
در حالی که AMM ها بسیار مفید هستند، می توانند جنبه های منفی خاصی نیز داشته باشند، از جمله لغزش یا افت (slippage) که زمانی اتفاق می افتد که بین قیمت پیش بینی شده یک سفارش و قیمت سفارشی که در نهایت اجرا می شود، تفاوت وجود دارد. این امر با افزایش مقدار نقدینگی در یک استخر معین کاهش می یابد.
علاوه بر این، AMM ها و استخرهای نقدینگی نیز با زیان دائمی همراه هستند. این شامل از دست دادن وجوه از طریق نوسانات در یک جفت معاملاتی است. این نوسان به قیمت یک یا هر دو دارایی در جفت اشاره دارد. اگر ارزش دارایی در هنگام برداشت کمتر از آن باشد که در هنگام سپرده گذاری بوده است، دارنده آن متحمل زیان دائمی و حاصل شده، می شود. از دست دادن دائمی، یک مشکل رایج در سراسر DEX است، زیرا رمزارزها طبیعتاً غیرقابل پیش بینی هستند. با این حال، در برخی موارد، یک دارایی از افت قیمت خود بهبود می یابد، به همین دلیل است که این نوع از دست دادن ارزش به عنوان “ناپایدار” شناخته می شود.
زمانی که استخر در حال تغییر نسبت قیمت است، تا وقتی توکن‌های سپرده‌گذاری‌شده را برداشت نکنید، همچنان می‌توان ضرر ناشی از آن را کاهش داد. زیان زمانی از بین خواهد رفت که قیمت توکن‌ها به سطحی برسد که در ابتدای زمان سپرده‌گذاری در آن سطح بوده است. افرادی که وجوه خود را قبل از بازگشت قیمت برداشت کنند، متحمل ضرر دائمی خواهند شد؛ البته این امکان وجود دارد که درآمدهای دریافتی ازطریق کارمزد تراکنش‌ها این خسارات را پوشش دهد.
جمع بندی
در چند سال اخیر، ثابت شده است که بازارسازهای خودکار سیستم‌های نوآورانه‌ای را برای فعال‌کردن مبادلات غیرمتمرکز ارائه می‌کنند. در این زمان، شاهد ظهور تعداد زیادی از صرافی‌های غیرمتمرکز بوده‌ایم که هیجان بالا و مدوام امور مالی غیرمتمرکز را هدایت کرده‌اند؛ البته این بدان‌معنا نیست که رویکرد صرافی‌های غیرمتمرکز کاملا بی‌نقص است. حال باید دید با وجود پیشرفت‌های اخیر در این حوزه، آینده‌ی پلتفرم‌های غیرمتمرکز چگونه رقم خواهد خورد.
نظر شما درمورد بازارسازهای خودکار در ارزهای دیجیتال چیست؟ اگر تجربه‌ی استفاده از این نوع پلتفرم‌ها را دارید، لطفا آن را با ما و سایر کاربران به اشتراک بگذارید.
