فناوری بلاک چین از زمان معرفی آن به جهان در سال 2008 با وایت پیپر بیت کوین سفر بسیار جذاب خود را در دنیای تکنولوژی آغاز کرد. متعاقبا افزایش تعداد ارزهای دیجیتال و توسعه شبکه های بلاک چین با قابلیت برنامه ریزی، مانند اتریوم، یک اکوسیستم کاملاً جدید را ایجاد کرده است. بلاک چین ها ارزش تمرکززدایی و رهایی از کنترل هر فرد یا موسسه را نوید می دهند.
با این حال، اکثر شبکه های بلاک چین به شکل جوامع ایزوله با اقتصاد خود فعالیت می کنند. بنابراین، پل های بلاک چین (Blockchain Bridges) به یکی از ضروریات اجتناب ناپذیر برای اکوسیستم کاربردی غیرمتمرکز تبدیل شده است. انحصار در تعاملات بین شبکه های مختلف بلاک چین، محدودیت هایی را برای قاعده اصلی فناوری بلاک چین یعنی تمرکززدایی، ایجاد می کند.
پل بلاک چین به عنوان راه حلی ایده آل به منظور افزایش قابلیت همکاری در بین انواع مختلف شبکه های بلاک چین عمل می کند. این امر، زمینه را برای برنامه های کاربردی مبتنی بر یک شبکه بلاک چین به منظور استفاده از منابع شبکه بلاک چین دیگر باز می کند. بلوغ و تکامل فناوری بلاک چین منجر به تقاضا برای پروژه های پل بلاک چین برای بهبود قابلیت همکاری در بین شبکه های مختلف آن شده است.
در این مقاله از کایاکوینکس به معرفی پل بلاک چین و کارکرد آن در کنار مزایای ارزشی که برای جامعه بلاک چین ارائه می دهد، می پردازیم. با ما همراه شوید.
پل بلاک چین چیست؟
یکی از اولین اقداماتی که باید قبل از شروع جستجوی بهترین پل های بلاک چین انجام دهید، یافتن تعریف یکی از آنها است. سرمایه گذاران روز به روز علاقه بیشتری به حوزه DeFi نشان می دهند. بنابراین، استفاده از پل بلاک چین به تدریج در اکوسیستم برنامه های کاربردی غیرمتمرکز، شتاب بیشتری می گیرد.
درست مانند پلی که بر روی رودخانه ای احداث شده، پل بلاک چین نیز دو شبکه یا برنامه بلاک چین مجزا را به هم متصل می کند. پل بلاک چین می تواند به روش های مختلفی کار کند و به آن پل بین زنجیره ای نیز گفته می شود. این پدیده می تواند انتقال بدون وقفه دارایی ها و اطلاعات بین شبکه های لایه 1 و لایه 2 و همچنین بین شبکه های مختلف بلاک چین را تسهیل کند.
هر پروژه بلاک چین دارای پارامترهای مشخصی است که منحصر به همان پروژه است و می تواند مشکلاتی با قابلیت همکاری بین شبکه های مختلف داشته باشد. پل بلاک چین به عنوان راه حلی اثبات شده برای این مشکل عمل می کند. عملکرد یک پل بلاک چین می تواند شامل تبادل هویت های غیرمتمرکز، اطلاعات خارج از زنجیره و فراخوانی قرارداد هوشمند باشد.
ضرورت نیاز به پل های بلاک چین چگونه است؟
تا به اینجا انتظار می رود تعریف اولیه از پل بلاک چین، علاقه شما را به نحوه عملکرد آنها و نمونه های موفق برتر جلب کرده باشد. شما می توانید با بررسی در مورد اصول اولیه بلاک چین، پاسخ هایی به «چگونگی عملکرد پل های بلاک چین» بیابید. شبکه‌های بلاک چین شامل یک جامعه جهانی از گره‌ها (Nodes) است که با سایر گره‌ها در یک محیط کوچک شده به منظور مدیریت، اعتبارسنجی و ذخیره‌سازی تراکنش‌های مالی و تبادل داده‌ها تعامل دارند. ویژگی های متفاوت در شبکه های بلاک چین، آنها را از یکدیگر جدا می کند و جوامع متمایز ایجاد می کند. به عنوان مثال، هر شبکه بلاک چین دارای یک مدل اجماع است که یک جزء جدایی ناپذیر برای اطمینان از اینکه همه گره ها می توانند در مورد تراکنش های خاص به توافق برسند، محسوب می شود.
مکانیسم اجماع مرسوم یا اثبات کار (PoW)، امنیت بهتری را ارائه می‌کند، اگرچه با هزینه‌های اضافی در مصرف انرژی همراه است. جهت رفع مشکلات ناشی از آن، شبکه‌های بلاک چین جدید با کمک مدل‌های اجماع نوآورانه، مانند اثبات سهام (PoS)، در حال تکامل هستند. رشد شبکه‌های بلاک چین جدید بر تضمین مزایای مرکب از تمرکززدایی، مقیاس‌پذیری و امنیت استوار است. بنابراین، می‌توانید موانع عظیم بین شبکه‌های بلاک چین و اکوسیستم‌های مختلف را مشاهده کنید، که ضرورت ایجاد پل‌های بلاک چین را برای دیکته کردن آینده چشم‌انداز بلاک چین ایجاد می‌کند.
شبکه‌های بلاک چین کدهای مختلفی را برای کمک به توسعه‌دهندگان در استقرار برنامه‌ها، توکن‌ها و قراردادهای هوشمند بر روی یک شبکه مستقر می‌کنند. علاوه بر این، همه شبکه‌های بلاک چین دارای استاندارد و چارچوب توکن خود هستند و فرصت‌هایی برای توسعه ارائه می‌دهند. گسترش پروژه های بلاک چین، مانند چشم انداز موجود در DeFi، نیاز به پل ها را ایجاد می کند. از آنجایی که تعداد پروژه های DeFi در آینده افزایش می یابد، کاربران به قابلیت همکاری دارایی ها در بین شبکه های مختلف نیاز پیدا خواهند کرد. جالب اینجاست که یک پل بلاک چین، پایه و اساس پیشرفت قابلیت همکاری در dApps و اکوسیستم های رمزنگاری را ارائه می دهد.
مزایای پل های بلاک چین
حالا بیایید در این قسمت، نگاهی دقیق‌تر به مزایای Blockchain Bridge که بخشی از لایه‌های بلاک چین است، بیندازیم.
کاهش ترافیک اینترنت
یکی از مزایای پل‌های بلاک چین، کاهش ترافیک روی بلاک چین‌های متراکم است. نقش پل‌های بلاک چین در لایه‌های بلاک چین این است که ترافیک اینترنت را بین بلاک چین‌های خلوت تقسیم می‌کنند. در این شرایط مقیاس پذیری آن شبکه‌ها نیز بیشتر می‌شود.
کراس چین یا معامله زنجیره‌ای
هر بلاک چین در یک اکوسیستم خاص و محافظت شده‌ای همراه با مجموعه پروتکل و قوانین خاص خودش قرار دارد. این قوانین و پروتکل‌ها یکسری محدودیت‌هایی را برای هر بلاک چین به وجود می‌آورد. به همین دلیل، ارتباط مستقیم همراه با تراکنش رمزی بین دو بلاک چین امکان‌پذیر نیست. از طرفی، پل‌های بلاک چین در لایه‌های بلاک چین امکان معامله زنجیره‌ای یا کراس چین را برای دو بلاک چین فراهم می‌کنند.
تجربه توسعه دهنده پیشرفته
بسیاری از توسعه دهندگان به دلیل سرعت پایین پردازش تراکنش مخصوصاً در زمان‌های پرترافیک، به عنوان مثال در شبکه اتریوم، تجربه خوبی ندارند. یکی دیگر از مزایای پل‌های بلاک چین، توانمندسازی توکن‌ها برای پردازش سریع‌تر با هزینه کمتر روی دیگر بلاک چین‌ها است.
مانع انحصار
کاهش انحصار در واحدهای اصلی، به ثبات بازار کمک می‌کند. به طور مثال، اتریوم و بیت کوین این روزها محبوب‌ترین ارز دیجیتال هستند. از این رو، بیش از ۷۰ درصد بازار را به خود اختصاص داده‌اند. در نتیجه، فضایی برای آزمایش تاکتیک‌های جدید شرکت‌های دیگر در بازار وجود نخواهد داشت. ولی پل‌های بلاک چین در لایه‌های بلاک چین می‌توانند به کاهش انحصار بازار کمک کنند و فضای بیشتری به شرکت‌های جدید بدهند.
انواع پل بلاک چین بر اساس نحوه کار
پل‌های مورد اعتماد (Trusted Bridges)
این پل‌ها برای انجام عملیات برقراری ارتباط بین زنجیره‌ها از مرجع متمرکزی استفاده می‌کنند و به همین دلیل به نام پل‌های قابل اعتماد معروف شده‌اند. برای استفاده از این پل‌ها کاربران باید به شخص یا نهاد ثالثی اعتماد کنند. Multichain نمونه‌ای از این پل‌هاست.
پل‌های بدون اعتماد (Trustless Bridges)
پل‌های بدون اعتماد با استفاده از قراردادهای هوشمند نیاز به حضور واسطه برای برقراری ارتباط بین شبکه‌های بلاکچین را مرتفع می‌کنند؛ بنابراین، در استفاده از این پل‌ها نیازی نیست که کاربران به شخص یا نهاد ثالث اعتماد کنند. به همین دلیل امنیت و کنترل دارایی‌ها همواره در اختیار کاربران باقی می‌ماند. Hop و Connext از معروف‌ترین پل‌های بدون اعتمادند.
انواع پل بلاک چین بر اساس اتصال شبکه‌ها
پل L1 – L1
بلاکچین را مثل شهری در نظر بگیرید. پل‌ها را می‌توان جاده‌هایی در نظر گرفت که شهرهای مختلف را به هم متصل می‌کنند. بر این اساس، پل‌های L1 – L1 به پل‌هایی گفته می‌شود که شبکه‌های بلاکچین بزرگ و اصلی مانند اتریوم و آوالانچ را به یکدیگر متصل می‌کنند.
پل L1/L2 – L2
پل‌های L1/L2 – L2 را می‌توان به جاده‌هایی تشبیه کرد که مکان‌های مهم درون شهر را به یکدیگر متصل می‌کنند. برای مثال، Across پلی است که بلاکچین اتریوم را به شبکه‌هایی مانند Arbitrum و Optimism متصل می‌کند.
انواع پل بلاک چین بر اساس نحوه جابه‌جایی توکن‌ها
پل Lock & Mint
این دسته از پل‌ها، توکن‌ها را در زنجیره مبدأ قفل و سپس توکن‌های معادل را در زنجیره مقصد ایجاد می‌کنند و در اختیار کاربران قرار می‌دهند. برای مثال، می‌توان به پل‌های PoS Polygon، wMonero، Avalanche Bridge و wrapped BTC اشاره کرد.
پل Burn & Mint
این پل‌ها توکن‌ها را در زنجیره مبدأ می‌سوزانند و در ادامه، توکن‌های معادل را در زنجیره مقصد ایجاد می‌کنند و در اختیار کاربران قرار می‌دهند. پل‌های Across و Hop از این نوع هستند.
پل Atomic Swaps
این پل‌ها توکن‌های زنجیره مبدأ را با توکن‌های زنجیره مقصد مبادله می‌کنند. این پل‌ها از نوع Trustless هستند و با استفاده از قراردادهای هوشمند مبادله توکن‌ها را انجام می‌دهند. دو پل Connext و cBridge در این دسته قرار می‌گیرند.
معیارهای انتخاب پل بلاک چین
به‌طور کلی، برای انتخاب پل بلاکچین باید در وهله اول کاربرد مدنظر خود را تعیین کنید. بر این اساس، دایره انتخاب‌های شما محدودتر می‌شود. در ادامه، برای ارزیابی گزینه‌های موجود می‌توانید از شاخص‌های زیر کمک بگیرید:
امنیت: بررسی امنیت پل‌ها و مواجهه آنها با بازیگران مخرب
سرعت: بررسی مدت‌زمان برقراری اتصال و انتقال داده بین شبکه‌های بلاکچین
قابلیت اتصال: بررسی امکان اتصال شبکه‌های بلاکچین مختلف به یکدیگر
کارمزد: بررسی کارمزدهای دریافتی برای انتقال دارایی‌ها
جمع بندی
پل‌های بلاکچین به‌خوبی امکان نوآوری در اکوسیستم کریپتوکارنسی را فراهم کرده‌اند. با وجود این، تهدیدات جدی نیز درباره آنها وجود دارد. برای مثال، هک شدن پل Poly Network نشان داد که بلاکچین بریج‌ها در برابر حملات هکری آسیب‌پذیرند؛ بنابراین، فعالان این حوزه باید تمام تلاش خود را برای برطرف کردن دغدغه‌های کاربران به کار بگیرند. در این مقاله پل بلاکچین را بررسی کردیم. به خاطر داشته باشید که هیچ یک از پل‌های بلاکچین که تا امروز معرفی شده‌اند، راه‌حل کامل و بدون عیب‌ونقصی برای متصل کردن زنجیره‌ها نیستند. هریک از آنها نقاط ضعف و قوت خود را دارند و برای کاربردهای ویژه‌ای استفاده می‌شوند. بررسی‌های ما نشان می‌دهد که در حال حاضر، بیش از پنجاه Blockchain Bridge وجود دارد که در شبکه‌های مختلف مستقر شده‌اند.
